آندره کرتژ - 1985-1894 Andre Kertesz

Andre Kertesz
Wandering Violinist, Abony, Hungary
1921

(آندره کرتژ چگونه قادر بود جادۀ خاکی را از ویولن زنی که بر رویش راه می رود ، «جدا کند»؟).«نهان بینی»(1) عکاس نه بر «دیدن» ، بلکه بر آن جا بودن مبتنی است. واز همه مهم تر عکاس نباید مانند اورفه، برای مشاهده چیزی که هدایت می کند – چیزی که به او وامی گذارد به عقب نگاه کند!

پی نوشت:
1- غیب بینی و پیش گویی ؛ اما ترکیب این واژه را در معنای تحت الفظی «بینایی ثانوی تلویحآ می توان به معنای ویژگی و نوع بینایی دوربین گرفت ؛ یعنی دیدن ، ثبت و حضور جاده بی آن که عکاس قصد دیدن و ثبتش را کرده باشد.
Oroheus -2 : در اساطیر یونان باستان ، نام نوازنده و نغمه پردازی است که همسرش را عاشقانه دوست می داشت وپرنده ها و حیوانات و حتی گیاهان و سنگ ها نیز از آواز او به وجد می آمدند. هنگامی که همسرش مرد ، بسیار اندوهگین شد و در طلب او به هادس (Hades= دنیایی در زیر زمین که ارواح مردگان در آن زندگی می کنند) رفت و برای پادشاه و ملکه اش نغمه سرایی کرد. آن ها نیز اجازه دادند تا همسر اورفه ، هادس را ترک کند و به دنیای زندگان برود ، به شرط آن که اورفه ، برای اطمینان از همراهی همسرش ، به عقب نگاه نکند. اما او از بد اقبالی به پشت سرش نگاه کرد و در همان دم همسرش به هادس بازگشت. از قرار معلوم تلقی و مراد بارت از قیاس میان اورفه و عکاس ، بدین جهت است که عکاس را از عمل سراسر آگاهانه و سنجیده بر حذر دارد. نا آگاهی عکاس (نهان بینی و ناخودآگاهی او) همان چیزی است که به بیننده واگذار می شود. پس اگر همه چیز معلوم و مشخص و دیده شده هدایت شود تا بالطبع عکاس به منظور خود برسد ، در حقیقت گویی که این آگاهی مازاد ، بن مایه و پونکتوم عکس را از بین خواهد برد ؛ درست همانند کنجکاوی اورفه که همسرش را «می بیند» و از دستش می دهد ، عکاس هم اگر بخواهد همه چیز را تمام و کمال «ببیند» و مراقبت کند آن را از دست خواهد داد ؛ یعنی دیگر چیزی را به اختیار بیننده نمی سپرد. آن چه عکاس هدایتش می کند همان چیزی است که به آن نا آگاه است ؛ به همین دلیل در جمله قبل ، عکاس را از «دیدن» نهی و به «بودن» امر می کند.

اتاق روشن، نوشته رولان بارت، ترجمه فرشید آذرنگ